معرفی شیر دروازه ای (Gate Valve) و کاربردهای آن
شیر دروازه ای یکی از انواع پر کاربرد شیر آلات در صنایع مختلف به شمار میرود. به طور کلی شیر آلات از جمله تجهیزاتی هستند که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار میگیرند. این ابزار در کاربردهای مختلفی مورد بهره برداری قرار میگیرند. بر این اساس شیرآلات مختلفی با طرح های گوناگون ساخته و عرضه میشود. در این میان از شیر دروازه ای به منظور قطع و وصل کردن جریان مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجایی که حرکت این نوع شیر خطی است امکان نیمه باز بودن در آن وجود ندارد. البته این عامل از کارایی و مفید بودن این نوع شیر کم نمیکند و همچنان از کاربردهای زیادی برخوردار است. در ادامه به معرفی کامل این شیرها و بیان کاربرد های آنها در صنایع گوناگون خواهیم پرداخت.
مطالب مرتبط:
شیر دروازه ای (Gate Valve) چیست؟
این شیر آلات که با نام هایی مانند Gate valve، شیر کشویی و یا شیر دستی نیز شناخته میشوند. این شیرها به منظور باز و بسته نمودن جریان حرکت در مایعات مورد استفاده قرار میگیرند. یک دیسک که اغلب دایره یا مستطیل شکل است روی یک دریچه ی کشویی تعبیه میشود. به این دیسک دروازه گفته میشود. از شیر دروازه ای برای جدا کردن انواع مختلفی از سیالات استفاده میشود.
اما نمیتوان به وسیله آنها شدت جریان یا اصطلاحا دبی سیال را تنظیم نمود. این شیرها تنها در حالت به طور کامل باز یا به طور کامل بسته مفید هستند. نگه داشتن آنها در وضعیت نیمه باز موجب فرسودگی و آسیب خواهد شد.
حتما بخوانید: شیر توپی یا بال ولو چیست؟
نحوه عملکرد شیر دروازه ای
با جا به جا کردن قسمت کشویی در این نوع شیر میتوان آنها در حالت باز یا بسته قرار داد. سیال در هر دو سمت این شیر میتواند قرار داشته باشد. بهتر است برای سیالاتی که فشار پایینی دارند از این نوع شیر استفاده نمود. همانند صنایع پتروشیمی و نفت که در ان ها استفاده از شیر دروازه ای رواج زیادی دارد. برای سیالاتی که جریان های افزایشی دارند به علت فشار بالا و زمان زیاد بسته و باز بودن شیر استفاده از این نوع شیر آلات مناسب نیست. زیرا نیاز است تا فلکه را به دفعات زیادی چرخاند تا شیر در حالت مناسب قرار گیرد.
استاندارد های لازم برای شیر دروازه ای
این تجهیزات همانند هر ابزار دیگری دارای یک سری از استانداردها میباشند. پس بهتر است در هنگام تهیه به این استانداردها توجه شود تا بهترین انتخاب ممکن صورت گیرد. مواردی همچون:
- سهولت تعویض کشوی نشیمنگاه در این نوع شیر
- استفاده از یاتاقان برای سهولت استفاده از شیرها
- تعویض آب بندها برای عبور سیالاتی با دمای حداکثری 175 درجه ی سانتی گراد
- روغنکاری دریچه کشو و نشیمنگاه برای افزایش مقاومت آن در برابر فشار بدنه
اجزای تشکیل دهنده ی شیر دروازه ای
بخش های شیر دروازه ای عبارتند از:
بدنه: بخشی است که به لوله توسط تجهیزات مناسب متصل شده است. این اتصال میتوان از طریق جوش یا پیچ و یا اتصالات فلنجی باشد.
بونت: این بخش سایر قسمت های متحرک در شیر دروازه ای را در بر میگیرد که به وسیله ی پیچ و مهره به بدنه ی شیر وصل میگردند.
تریم: بخش های داخلی شیر که با سیالات در تماس قرار میگیرد و امکان جایگزینی و جداسازی نیز دارد اصطلاحا تریم گفته میشوند.
سایر بخش های این شیر شامل موارد زیر میباشد: آب بند، حلقه ی سیت، گوه، یوک، لایی، استم، فلنج آب بند، درگاه شیر، بوش بوک، فانوس، پیچ و مهره ی بونت، پیچ و مهره ی فلنج، فلکه، مهره ی فلکه، واشر بونت، پوشش یست پشتی.
انواع شیر دروازه ای
این نوع از شیرآلات را میتوان بر اساس فاکتورهای مختلفی مورد طبقه بندی قرار داد. فاکتورهایی نظیر نوع دیسک و یا نوع استم بکار رفته در آنها میتواند مبنای طبقه بندی آنها قرار گیرد. در ادامه تقسیم بندی براساس روش بسته شدن را ملاحظه میکنید. طریقه بسته شدن شیر یا بسته شدن دیسک آن یکی از معیارهای دسته بندی است. بر این مبنا میتوان هفت گروه مختلف از این نوع شیرآلات را طبقه بندی نمود:
1- شیر دروازه ای با دیسک موازی
این نوع از دو دیسک تشکیل شده است که در جهت های مخالف هم روی سیت هایی که موازی هستند کشیده میگردند. درست در نقطه ی بسته شدن یک فنر قار میگیرد که موجب کشیده شدن دیسک ها میشود. شیر های دروازه ای چاقویی از مرسوم ترین نوع این گروه به شمار می آیند. در نوع چاقویی یک دروازه ی صاف در قسمت میان دو سیت قرار دارد که توسط آن جریان قطع خواهد شد. از این شیرها تنها برای جریان سیالاتی که فشار پایینی داشته باشند استفاده میکنند.
2- شیر دروازه ای گوه جامد
این نوع از شیر آلات دروازه ای از پرکاربرد ترین و پر مصرف ترین انواع آن بشمار میروند. قیمت این نوع شیر بسیار مناسب تر از سایر انواع بوده و به همین دلیل بطور گسترده ای در صنایع نفت و گاز مورد استفاده واقع میشود. طراحی گوه ای این نوع شیر دروازه ای موجب میشود تا امکان بالا رفتن بار روی سیت ها وجود داشته باشد. نوع تک گوه ای از این شیرآلات را میتوان در شرایطی نصب نمود و مورد استفاده قرار داد. بر خلاف نوع پیشین این نوع برای بیشتر انواع سیالات مناسب بوده و حتی برای سیالاتی با جریان متغیر نیز کاربرد دارد. شماری از این نوع شیر گوه جامد با گرم شدن به وسیله سیستم باز میشود.
3- شیر دروازه ای با گوه انعطاف پذیر
گوه انعطاف پذیر بکار رفته در این نوع از یک دیسک تک قطعه ساخته شده است که تمام محیط آن برش خورده است. این برشها از نظر اندازه و عمق و شکل با یکدیگر تفاوت دارند. انقباض ها و انبساط های دمایی مشکلی در عملکرد این دست از شیر ها ایجاد نخواهد کرد. زیرا دیسک مقادیر این تغییرات را جبران میکند. این نوع شیر آلات بیشتر در سیستم های بخار کاربرد دارند. به این طریق از کوری گرمایی پیشگیری میشود.
برای تهیه هر یک از انواع این شیر آلات میتوانید به بخش فروشگاهی وب سایت گروه صنعتی سپیانی مراجعه نمایید. گروه صنعتی سپیانی با داشتن سابقه درخشان و موفق در این زمینه اطمینان خاطر را در خرید شما فراهم میکند. از دیگر خدمات گروه صنعتی سپیانی میتوان به مشاوره و راه اندازی خط تولید و اتوماسیون صنعتی و برق صنعتی اشاره نمود.
4- شیر دروازه ای فانوسی
طراحی این شیرها به گونه است که میزان تماس با مواد آسیب رسان را در مواقع نشت به کمترین حد ممکن برساند. در واقع فانوسی نوعی دستگاه فلزی است که فاصله ی بین استم و بونت را پوشش میدهد و در اصطلاح چفت میکند. شکل پیچی در فانوس ها موجب میشود تا قادر باشند بصورت خطی حرکت کنند.
5- شیر دروازه ای چاقویی
طراحی این شیرها بگونه ای است که تنها باز و بسته شوند. بیشترین کاربرد این نوع شیر دروازه ای برای مواقعی است که میزان جامدات معلق در سیستم زیاد باشد. مثلا برای سیالاتی که ناخالص و دوغابی و فرسایش زا هستند استفاده از نوع چاقویی بسیار کارآمد خواهد بود.
وجه تمایز اصلی این نوع از شیرهای دروازه ای با سایر انواع در شکل دیسک آن میباشد. دیسک بکار رفته در این شیر تیزتر میباشد و به همین دلیل به آسانی سیالات دوغابی را برش میدهد. از دیگر تمایزات این شیر وزن آن میباشد. شیر چاقویی نسبت به نوع معمولی آنها سبک تر است.
6- شیر دروازه ای با گوه تقسیم شده
اگر گوه ها به شکل جدا از هم و در دو نیمه تهیه شوند. گوه قادر خواهد بود تا زاویه مناسبی بین وجوه بیرونی ایجاد کند. از این طریق با سیت به خوبی چفت خواهد شد.
مزایا و معایب شیر دروازه ای چیست؟
این شیرآلات نیز مانند هر تجهیزات دیگری دارای نقاط قوت و نقاط ضعف میباشد. در اینجا به پاره ای از آنها اشاره میگردد:
مزایا:
- داشتن ساختاری ساده و متراکم
- قیمت های پایین و صرفه ی اقتصادی آنها
- افت کم فشار در مسیر سیال
- شرایط ساده نگهداری و تعمیر آنها
معایب:
- مناسب نبودن برای تنظیم کردن دبی و شدت جریان سیالات
- قسمت نشیمنگاه و دیسک در این نوع شیرآلات نسبتا زود خراب میشود.
کاربرد شیر دروازه ای
از این نوع شیر در زمانی که حداقل فشار در خطوط لوله مورد نظر باشد استفاده میگردد. در واقع لوله های صاف و بسیار طولانی بهترین گزینه ها برای استفاده کردن از این شیرها هستند. بنابراین از آنها میتوان در خطوط سیالاتی همچون:
- فاضلاب
- آب
- مایعات نفتی
- انواع گازها
- سیالاتی که جامدات پودری و ریز دارند
با باز شدن شیر هیچ مانعی برای عبور سیال وجود نخواهد داشت. همین موضوع موجب میشود تا فشار سیال افت اندکی داشته باشد. در هنگام فرایند تمیز کردن خطوط لوله ابتدا گیت ولوها را به طور کامل باز میکنند تا تمیز کننده ها بهتر عمل کنند.
حتما بخوانید: شیر برقی چیست؟ کاربرد آن
قیمت شیر دروازه ای
در ساخت گیت ولوها از متریال و آلیاژ های مختلفی استفاده میشود. همچنین شرکت های زیادی نیز اقدام به تولید و عرضه آن ها به بازار نموده اند. بنابراین جنس متریال و برند این شیرها در قیمت آنها موثر هستند. از دیگر عوامل موثر در قیمت سایز و طرح های متفاوتی است که این شیرآلات صنعتی دارند. که موجب می شود تا هر شیر برای کاربری خاصی مناسب باشد. بنابراین پیشنهاد میشود تا برای تهیه و خرید یک شیر دروازه ای متناسب با نیاز خود حتما از افراد متخصص و با تجربه مشاوره بگیرید. در همین راستا گروه صنعتی سپیانی مشاوره های کامل و دقیقی به شما ارائه خواهد کرد. تجربه ی چندین ساله ی این گروه در حکم ضمانتی برای یک خرید با کیفیت و مناسب است. همین حالا میتوانید برای دریافت مشاوره از مهندسین گروه صنعتی سپیانی اقدام کنید.
کلام پایانی
در صنایعی مانند پتروشیمی که فشار سیالات مورد نظر زیاد نیست استفاده از این گیت ولوها رواج زیادی دارد. از جمله مزایای شیرهای دروازه ای که میتوان به آن اشاره کرد. سادگی طرح و نیز ارزانی آن است. و همین موارد موجب محبوبیت آن شده است. شیر دروازه ای دارای تقسیم بندی های زیادی است. در این مقاله گروه های مختلف گیت ولوها بر اساس نوع دیسک و نحوه ی بسته شدن مورد بررسی قرار گرفت. جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
