مدارهای مهم و پر کاربرد در برق صنعتی
آشنایی با مدار های مهم و پر کاربرد در برق صنعتی از ضروریات کار هر برقکار و مهندس متخصص و کار بلدی به شمار می رود. البته مهارت نقشه خوانی نیز بسیار مهم و ضروری می باشد. استفاده و کاربرد این مدار ها در برق صنعتی به اندازه ای است که بدون آشنایی و اطلاع کامل و کافی از آن ها نمی توان در بسیاری از بخش های مرتبط با برق صنعتی و تجهیزات به کار رفته در آن موفق بود.
از این رو در مقاله پیش رو تلاش کردیم تا به معرفی نسبتا جامعی از انواع این مدار ها بپردازیم. پس چنانچه به این مبحث پر کاربرد و پایه علاقه مند هستید و یا نیاز به فرا گرفتن آن دارید این پژوهش برایتان مفید خواهد بود. گروه صنعتی سپیانی فعال در زمینه اتوماسیون صنعتی، اتوماسیون صنعتیplc، اتوماسیون صنعتی زیمنس، طراحی و راه اندازی خطوط تولید و نیز تعمیر و نگهداری خطوط تولید از شما دعوت میکند تا در ادامه با ما همراه شوید.
انواع مدارهای مهم و پر کاربرد در برق صنعتی:
به منظور راه اندازی الکتروموتور های القایی نیاز به دو نوع اصلی از مدار ها است. عموما آنها را با مدار فرمان و مدار قدرت گفته می شود. (مطالعه ی مقاله ای با عنوان راه اندازی الکترومور می تواند مفید باشد.) این نوع از اصلی ترین انواع مدار ها به شمار می روند. همچنین خود این نوع مدارات نیز از زیر شاخه ها ی دیگری تشکیل شده است. و کاربرد های زیادی در شاخه ی برق صنعتی دارند.
مطالب مرتبط:
الکتروموتور یا موتور الکتریکی چیست؟
روش های مختلف راه اندازی الکتروموتور
مدار قدرت در برق صنعتی
به کلیه ی سیم بندی های سه فازی که به سمت و جهت ژنراتور ها و الکتروموتور ها از سمت المان های حفاظتی می رود مدار قدرت گفته می شود. سربندی موتور یکی از مهم ترین موارد به منظور راه اندازی کردن الکتروموتور در مدار قدرت به شمار می رود. مثلا سربندی راه اندازی مثلث و سربندی راه اندازی ستاره تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند که باید در حین فرایند راه اندازی مورد توجه قرار گیرند. همچنین اجزای به کار رفته در مدار قدرت شامل موارد زیر است:
- فیوزها
- کنترل بار
- کلید های حفاظتی موتور
- کنتاکتور
- کلید های حرارتی
حتما بخوانید:
سینی کابل چیست؟ انواع و کاربرد آن
مدار فرمان در برق صنعتی
مدار فرمان به سیم بندی های تک فازی گفته می شود. که پس از عبور از آیتم های حفاظتی و کنتاکت های نرمالی اوپن (NO) و نرمالی کلوز (NC) فرمان مد نظر برای شیوه ی کارکرد مدار را صادر می کند. این مدار ها که از انواع مدار های مهم و پر کاربرد در برق صنعتی محسوب می شوند. به نوع آیتم های حفاظتی که باید در مدار مورد استفاده قرار بگیرند و شیوه ی راه اندازی آن طراحی و ساخته می شوند.
نکته ی مهم در خصوص این مدار این است که مدار فرمان، مدار قدرت را به سیستم وارد می کند. همین موضوع موجب می شود تا با بروز هر مشکل و ایرادی در مدار فرمان حوادثی مانند اتصال کوتاه کردن سیم پیچ ها در الکتروموتور و حتی آتش سوزی بروز کند و در نتیجه الکتروموتور کلا از بین برود. بخش های به کار رفته در مدار فرمان از گستردگی بالایی برخوردار هستند که تنها به موارد پر کاربرد آن اشاره میکنیم. این اجزا شامل:
- کنترل فاز
- بیمتال
- شستی ها اعم از ( استاپ – استاپ قارچی – استارت تکی و استارت دوبل )
- رله ها
- تیغه های کمکی در کنتاکتور ها
- اجزای اندازه گیری آیتم هایی مانند ولتاژ و جریان و فشار
- تایمر
مطالب مرتبط:
هر یک از دو نوع اصلی مدار ها خود دارای دسته بندی های مختلفی هستند. در کارخانه ها به منظور راه اندازی تجهیزات و دستگاه های مختلف که به الکتروموتور های القایی و سه فاز وابسته اند مورد استفاده قرار می گیرند. بسیاری از این انواع مدار ها با توجه به نوع کاربرد و نیاز دستگاه ها ساخته میشوند. در این بخش به معرفی و شناخت شماری از مدارهای مهم و پر کاربرد در برق صنعتی می پردازیم.
مدار های مهم و پر کاربرد در برق صنعتی که زیر شاخه ای از مدار فرمان هستند:
1- مدار فرمان دائم کار:
در این نوع از انواع مدار فرمان با زدن شستی مربوطه مدار به طور دائم به کار خواهد افتاد. از این رو برای توقف کار مدار باید از شستی دیگری به نام شستی استاپ استفاده شود. به همین دلیل یک تیغه ی نرمالی اپن یا همان NO را با استارت در مدار به صورت موازی قرار می دهند. با عمل نمودن کنتاکتور تیغه بسته شده و مدار متصل می ماند. از موارد استفاده از این مدار ها می توان به موتور هایی که قدرت کمتر از 4 کیلو وات دارند در تابلو های برق صنعتی اشاره نمود. همچنین در شبکه 400 وات اتصال سربندی در موتور اتصال ستاره می باشد. از طرفی آیتم ها این مدار نیز با مدار راه اندازی لحظه ای یکسان است.
مطالب مرتبط:
تابلو برق صنعتی چیست؟ انواع آن
دستگاه تزریق فوم تابلو برق صنعتی
2- مدار فرمان استارت از دو نقطه:
از این مدار عمدتا برای راه اندازی دستگاه های پرس استفاده می شود. و به منظور پیشگیری از بی احتیاطی های احتمالی و ایمنی بیشتر آن هنگام صادر کردن فرمان هر دوست باید روی شستی ها قرار داشته باشد. این امر موجب می شود تا هر دو دست اپراتور درگیر بوده و دیگر دستی بر اثر اشتباه زیر دستگاه پرس قرار نگیرد. در این از مدار ها از دو استارت در ادامه ی هم استفاده می شود.
3- مدار فرمان راستگرد چپگرد لحظه‌ای:
در این نوع از مدار های فرمان، با قرار دادن دست بر روی شستی چپگرد و یا راستگرد موتور به صورت راستگرد و یا چپگرد کار می کند. و تا زمانی که دست روی یکی از آن ها باشد به همان شیوه کار خواهد کرد. با برداشتن دست از روی هر یک شستی ها مدار نیز قطع خواهد شد. در نتیجه موتور از کار متوقف می شود. به منظور عوض نمودن جهت چرخش موتور در این نوع مدار از دو کنتاکتور بهره می گیرند. برای حفاظت بیشتر نیز از استارت های دوبل و استاپ استفاده می نمایند.
4- مدار فرمان راستگرد چپگرد با حفاظت کامل:
این نوع مدار عموما برای تسمه ی نقاله ها مورد استفاده قرار می گیرد. شیوه ی کار به این صورت است که با فشار دادن شستی استارت راستگرد و سپس رها کردن آن موتور به صورت دائم به حالت راستگرد به کار می افتد. سپس برای تغییر حالت آن به چپگرد ابتدا باید به کمک شستی استپ مدار را متوقف کرد. سپس شستی استارت چپگرد را فشار داد تا موتور به حالت چپگرد و به صورت دائم آغاز به کار کند.
5- مدار فرمان راستگرد- چپگرد سریع:
در این نوع از مدارهای مهم و پر کاربرد در برق صنعتی نیازی نیست تا شستی استپ فشار داده شود. به منظور تغییر حالت مدار از راستگرد به چپگرد شستی مورد نظر را فشار داده و حالت مدار تغییر می کند.
6- مدار فرمان ستاره مثلث:
این نوع از مدارهای فرمان به منظور راه اندازی کردن موتور هایی که قدرت بالا دارند و جریان زیادی در زمان راه اندازی از مدار می کشند مورد استفاده قرار می گیرند. (این جریان چیزی معادل 3 تا 5 برابر جریان نامی موتور است.) در این موارد موتور در ابتدا به صورت ستاره وارد مدار می شود. سپس با ولتاژ و جریان و گشتاور کمتری دور می گیرد. در مرحله ی بعد موتور به کمک مدار فرمان از اتصال ستاره به اتصال مثلث تغییر پیدا میکند. با اینکار ولتاژ و جریان نامی خود به فعالیت اش ادامه دهد. به وسیله ی این روش راه اندازی که مخصوص الکتروموتور های القایی سنکرون است از ایجاد تنش ها و مشکلاتی مرتبط با جریان و ولتاژ در شبکه برق و خود الکتروموتور پیشگیری به عمل می آید.
برای اجرای این روش راه اندازی به سه کنتاکتور نیاز می باشد که یکی از آن ها کنتاکتور اصلی نام دارد. دومی کنتاکتور ستاره و سومی کنتاکتور مثلث است. همچنین به یک تایمر نیز نیاز می باشد. بهتر است از تامر ستاره مثلث استفاده شود. در این شیوه ی راه اندازی چون تعداد زیادی آیتم برای استفاده نیاز می باشد از تابلو برق صنعتی استفاده می گردد. آیتم های مورد استفاده در این نوع مدارها:
- فیوز مینیاتوری
- کنتاکتور های سه گانه
- کلید حفاظتی موتور
- کنترل فاز
- بیمتال
- شستی های استپ و استارت
- تایمر
مطلب مرتبط: کلید مینیاتوری (فیوز) چیست؟ انواع آن
7- مدار فرمان ستاره مثلث – راستگرد/چپگرد:
این مدار یک مدار ترکیبی است بسیار پر کاربرد نیز می باشد. زمانی که به دور مخالف در موتور نیاز باشد از این نوع مدار استفاده می شود. (مانند زمانی که قطعه ای در موتور گیر می کند.) چنانچه به جای تایمر های عادی از تایمر های ستاره مثلث استفاده شود مدار فرمان ستاره مثلث – راستگرد/ چپگرد مقداری ساده تر می شود. در نتیجه سیم بندی آن آسان تر خواهد شد. به منظور استفاده از تایمر های ستاره مثلث باید به سیم بندی های آن در مدار نیز توجه نماییم. مشابه مدار فوق نوع قدرت آن نیز وجود دارد.
تمام تجهیزات مرتبط با الکتروموتور ها و مدارهای مورد استفاده در برق صنعتی در گروه صنعتی سپیانی ارائه میشود. همچنین برای مشاوره و راه اندازی خط تولید نیز می توانید از مشاوره ها و خدمات مهندسین و متخصصین این گروه خوشنام و با تجربه استفاده نمایید.
از دیگر خدمات ارائه شده در گروه صنعتی سپیانی می توان به ارائه ی انواع اتوماسیون صنعتی و اتوماسیون صنعتی PLC اشاره نمود. برای دریافت خدمات مورد نیاز خود و دریافت مشاوره از گروه صنعتی سپیانی می توانید فرم درخواست مشاوره را تکمیل نمایید تا در اسرع وقت با شما تماس بگیریم.
حتما بخوانید:
آشنایی با انواع مختلف پروژکتور
تکنولوژی فیلدباس چیست؟ کاربرد آن
میکروسوئیچ چیست؟ انواع و کاربرد آن
مدار های الکتروموتور دو سرعته
مدار های معرفی شده تا این جای مقاله مربوط به الکتروموتور های القایی آسنکرون بود و در ادامه نیز به معرفی انواع مدارهای مهم و پر کاربرد در برق صنعتی که به الکتروموتور های آسنکرون دالاندر مرتبط هستند خواهیم پرداخت. این نوع از انواع الکتروموتور ها دارای دو سیم پیچ بوده و به وسیله ی اتصالات مختلفی می توان از سرعت پایین تا بالای موتور را مورد استفاده قرار داد.
مدارقدرت و فرمان در الکتروموتورهای دالاندر
در موتور های دالاندر براساس نوع سیم بندی ها، مدار فرمان متناسب ساخته میشود. تا هر دو حالت سرعت بالا و سرعت پایین را در دسترس ما قرار دهد. همچنین در صورت نیاز به دور چپگرد و راستگرد باید از هر دو مدار قدرت و فرمان بهر بگیریم. برای این منظور مدار فرمان را با توجه به مدار قدرت مورد نیاز طراحی کرده و می سازیم. در الکتروموتور های دالاندر اجرا کردن مدار ها از اهمیت و حساسیت زیادی برخوردار هستند.
چرا که هر نوع اشتباهی در اتصالات کنتاکت های نوع NO و NC می تواند منجر به اتصال کوتاه در تخته ی کلمپ موتور شود. در نتیجه خسارت های زیادی در پی داشته باشد. به همین دلیل برای اجرای این نوع از مدارهای مهم و پر کاربرد در برق صنعتی باید توجه و دقت زیادی را مبذول داشت. همچنین پیش از استفاده از اجرا نمودن مدار از سالم بودن بخش های مختلف آن به ویژه کنتاکتور ها و اتصالات شان و نیز صحت کارکرد آن ها اطمینان حاصل کنید. در این مرحله و بعد از اطمینان از صحت و سلامت کارایی مدار می توانید آن را به شبکه ی برق متصل کرده و از آن استفاده نمایید.
حتما بخوانید:
کلام پایانی
در برق صنعتی تعداد زیادی مدار وجود دارد که برخی از آن ها از اهمیت و کاربرد بیشتری نسبت به سایرین برخوردار هستند. این مدار ها اغلب در راه اندازی کردن الکتروموتور ها چه از نوع القایی آسنکرون و چه نوع آسنکرون دالاندر مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به نیاز های متفاوت دستگاه ها، این مدارات طراحی منحصر به خود را دارند. دو نوع اصلی شامل مدار قدرت و مدار فرمان از انواع اصلی محسوب شده که خود دارای زیر شاخه هایی هستند.
همچنین در طراحی و ساخت مدارهای فرمان که نوع پر کاربرد تری از انواع مدارهای مهم و پر کاربرد در برق صنعتی محسوب می شوند نیاز به دقت و توجه بسیار زیادی است تا از خسارت های احتمالی ناشی از اشتباهات اتصالات مدار جلوگیری شود.
خرید تمامی تجهیزات برق صنعتی از سایت فروشگاهی ما امکان پذیر است.
درود
سپاس از مقاله بسیار عالی و پرکاربردتان
بسیار عالی بود
زنده باشید .