شناخت تجهیزات بانک خازنی
تجهیزات بانک خازنی به ما کمک می‌کنند تا از دست قبوض سرسام‌آور برق رهایی پیدا کنیم. در بیشتر واحدهای صنعتی از توان اکتیو و راکتیو برق استفاده میگردد. اما شبکه برق تنها قادر به تامین برق اکتیو که به آن برق مفید نیز گفته میشود در اختیار ما قرار دهد. اما درصورت نیاز به برق راکتیو یا غیر مفید باید برای دریافت آن از شبکه برق هزینه‌ی بیشتری را پرداخت نماییم. برای رهایی از این هزینه‌ی گزاف میتوانیم از بانک خازنی کمک بگیریم.
بانک خازنی مجموعه‌ای از تجهیزات میباشد که در آن برق راکتیو مورد نیاز ما را تامین خواهد کرد. در این صورت چون در این حالت تنها برق دریافتی از شبکه توزیع برق بر اکتیو بوده دیگر از هزینه‌های سرسام آور و هنگفت برق نیز خبری نخواهد بود. در این مقاله با تجهیزات مورد نیاز در بانک خازنی آشنا خواهیم شد. پس اگر به این مبحث علاقه‌مند هستید ما را تا انتها همراهی کنید.
حتما بخوانید:
میکروسوئیچ چیست؟ انواع و کاربرد آن
بانک خازنی چیست؟
هدف اصلی کار بانک خازنی هموارسازی و ذخیره کردن میزان انرژی الکتریکی میباشد. چند خازن که میتوانند بصورت سری و یا موازی در مدار با یکدیگر مرتبط باشند تشکیل بانک خازنی را می‌دهند. از این تجهیزات بانک خازنی برای ذخیره و تنظیم نمودن جریان انرژی مصرفی استفاده میشود. با افزایش یافتن تعداد خازن‌های بکار رفته در بانک انرژی ذخیره شده نیز افزایش خواهد یافت.
بانک خازنی در اصل یکی از انواع مختلف از تابلو برق‌ها بشمار رفته که در اغلب کارخانه‌ها و مراکز صنعتی مورد استفاده دارد. البته استفاده از این تجهیز تنها در موارد صنعتی نبوده و در بخش خانگی نیز مورد استفاده دارند. بانک خازن علاوه بر اینکه هزینه‌ها را کاهش می‌دهد فشار وارد شده به شبکه برق را نیز به طور محسوسی کم میکند. بنابراین بشدت توصیه میشود که در کار با تجهیزاتی که نیاز به برق راکتیو دارند از بانک خازنی بهره گرفته‌شود.
مزیت‌های استفاده از بانک خازنی چیست؟
تهیه تجهیزات بانک خازنی و استفاده نمودن از آن مزیت‌هایی به همراه دارد که کاربران را به استفاده از آن علاقه‌مند میکند. این مزیت های بانک خازنی شامل:
- ضریب توان اصلاح شده و از این طریق خسارت‌های وارده نیز کاهش خواهد یافت.
- موجب صرفه‌جویی در میزان برق مصرفی میگردد.
- با جبران نمودن ولتاژ افت پیدا میکند و جبران میزان افت ولتاژ و بطور کلی تنظیم نمودن ولتاژ مانع از آسیب دیدن تجهیزات و دستگاه‌های تحت نظر خود میشود.
- چون مصرف توان اکتیو کاهش می‌یابد سطح مقطع سیم مورد استفاده نیز کمتر خواهد شد.
توانایی کار کردن در ولتاژ شبکه سراسری:
برای اینکه از یک خازن در بانک خازنی استفاده گردد باید دارای ویژگی‌هایی باشد تا مناسب این کاربرد باشد. این ویژگی ها شامل:
- در برابر حرارت‌های بالا تحمل زیادی داشته باشد.
- در دماهای پایین و بالا عایق مناسبی باشد.
- در زمان اتصال به شبکه جریان اولیه زیادی وارد مدار خواهد شد و خازن باید تحمل این میزان جریان اضافی را داشته باشد.
- توانایی کار کردن در ولتاژ شبکه برق سراسری را داشته باشد.
- در زمان تبادلات جریان و توان خازن مورد استفاده باید تحمل بالایی داشته باشد.
هر خازنی که این ویژگی‌ها را داشته باشد می تواند در تجهیزات بانک خازنی مورد استفاده قرار گیرد.
مطلب مرتبط: تابلو برق کمپکت چیست؟ انواع و کاربرد
محل نصب بانک خازنی:
یکی از مواردی که باید به ان توجه زیادی داشت و همچنین در عملکرد بانک خازنی نیز اثر بسیار زیادی دارد توجه به مکانی است که این تجهیزات در آن باید نصب شوند. بهترین مکان برای نصب این تجهیز بعد از کنتور برق و در مکانی است که کمترین فاصله را با دستگاه‌های مصرف کننده دارد.
به این شیوه از اتلاف انرژی جلوگیری بعمل خواهد آمد. بنابراین باید بانک خازنی را در محلی قرار داد که کلیه دستگاه‌های مصرف کننده بعد از آن قرا داشته باشند در غیر این صورت و چنانچه بخشی از مصرف کننده‌ها پیش از بانک خازن قرار گرفته باشند این تجهیز دیگر عملکرد لازم را نخواهد داشت. به این نکته و مکان نصب آن باید توجه و دقت ویژه مبذول گردد.
تجهیزات مورد استفاده در بانک خازنی کدام‌اند؟
مهم‌ترین تجهیزات بکار رفته در بانک خازنی که در واقع یک نوع تابلو برق میباشد عبارتند از:
- خازن
- ترانس
- فیوز
- کلید اصلی
- رگولاتور خازنی
- کنتاکتور خازنی
- تابلو برق
- کلید ورودی
- فیلتر هارمونیک
- کلید گردان
- شینه
در تجهیزات گفته شد رگولاتور خازنی در مدار در نقش عملگر خودکار بوده که به اندازه‌گیری خودکار مخازن خازن می‌پردازد. این تجهیز با در نظر گرفتن توان شبکه‌و ضریب توانی که در شبکه‌مورد نیاز است طی یک فرایند اتوماتیک خازن را به سیستم وارد میکند. کاربرد فیوزها در مدار نیز به منظور محافظت از مدار و نیز خازن‌ها است. کاربرد ترانس در بانک خازنی به دلیل نمونه‌گیری نمودن از میزان جریانی است که در شینه بر قرار میباشد. جریان اولیه در این تجهیز در حدود 10 تا 4000 آمپر بوده و گستره‌ی جریان ثانیه در ترانس نیز در حدود 1 تا 5 آمپر است.
نصب و راه‌اندازی نمودن بانک خازن
همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد تجهیزات بانک خازنی کمک می‌کنند تا توان اکتیو به توان راکتیو تبدیل شده و در اختیار تجهیزاتی که نیاز به این نوع از برق را دارند قرار گیرد. این تجهیزات مزیت‌های زیادی با خود به همراه دارند بشرط آنکه بدرستی نصب و راه‌اندازی شده باشند. برای نصب آن باید با دقت و به شیوه‌های خاصی این کار صورت گیرد. به یاد داشته باشید که هر نوع اشتباهی که در فرایند نصب بانک خازنی رخ دهد می‌تواند منجر به مشکلاتی بعدی گردد. مراحل اصلی در نصب و راه‌اندازی بانک خازنی عبارتند از:
- کنترل نمودن محل نصب بانک خازنی
- از اتصال صحیح و درست بانک خازنی اطمینان حاصل گردد.
- تنظیم نمودن و سپس راه‌اندازی کردن رگولاتور
- تست نهایی و دقت به نکات ایمنی کار
به یاد داشته باشید که تابلوها ولتاژ خطرناکی وجود دارد که بسیار خطرناک هستند. و می‌تواند صدمات و خسارت‌های زیادی نیز به بار آورد به همین دلیل پیش ار راه‌اندازی باید تمام نکات ایمنی در نظر گرفته شود. همچنین بهتر است که این عمل توسط یک فرد متخصص و آموزش دیده‌انجام گردد.
شناخت اجزای بانک خازنی
1- کلید اتوماتیک:
از این کلید بمنظور حفاظت از تاسیسات مربوط به روشنایی و نیز تجهیزات صنعتی و سیم‌ها در مواجه با اضافه بار و جریان اضافی و نیز اتصال کوتاه بهره گرفته میشود. دلیل اصلی استفاده از این وسیله این است که فیوزها همیشه نمی‌توانند تا عملیات محافظتی را بطور کامل انجام دهند به همین دلیل نیاز به تجهیزاتی برای پشتیبانی است. از طرفی در مواقعی نیاز هست تا برق سه‌فاز بطور همزمان و هماهنگ قطع شوند در این موارد نیز نمی‌توان از فیوز و کلید فیوز استفاده نمود.
گروه صنعتی سپیانی ارائه کننده کلیه تجهیزات مورد نیاز در زمینه‌ی برق صنعتی و اتوماسیون صنعتی و اتوماسیون صنعتی plc است. همچنین از دیگر خدمات این گروه با سابقه و خوشنام ارائه مشاوره و راه‌اندازی خط تولید بوده و نیز سرویس‌های مربوط به تعمیر و نگهداری از تجهیزات صنعتی را بر عهده می‌گیرند. تجهیزات بانک خازنی مورد نیاز خود را به راحتی از این گروه خوشنام و حرفه‌ای دریافت نمایید. برای دریافت مشاوره‌های مورد نیاز همین الان از طریق تکمیل فرم درخواست مشاوره اقدام کنید.
مطالب مرتبط:
انواع کلیدهای فشار ضعیف کدامند؟
2- کنتاکتور خازنی:
در زمان سوئیچینگ ماهیت خازن اتصال کوتاه است. در واقع و به بیان ساده‌تر در زمان وصل شدن به شبکه جریان هجومی و با اندازه بزرگی به خازن وارد میشود. از اثرات سوء این جریان هجومی فشار و تخریب خازن است. از طرف دیگر این موضوع می‌تواند منجربه‌جوش خوردن پلاتین‌های کنتاکتور نیز گردد. خراب شدن کنتاکتورها نیز موجب آسیب دیدن مضاعف خازن میگردد. برای پیشگیری نمودن از این مشکلات یکی از بهترین و البته ارزان ترین راه‌کارها استفاده نمودن از کنتاکتورهایی است که مناسب خازن‌ها هستند.
مطالب مرتبط:
3- رگلاتور خازن:
از این تجهیز بعنوان مغز متمرکز در بانک‌های خازنی یاد میشود. زیرا مرکز تصمیم‌گیری و ضریب قدرت در یک خازن بشمار می‌رود. البته میزان موفقیت یک رگلاتور در انجام دادن اصلاحات لازم در مواردی از قبیل موارد زیر میباشد:
- طراحی‌های سخت افزاری دقیق
- بکار رفتن قطعات مرغوب و با کیفیت در آن
- نصب درست و استاندارد
- انجام درست تنظیمات
- استفاده نمودن از نرم افزار مناسب و تطابق بالایی با الگوریتم کنترل صحیح داشته باشد.
4- خازن
خازن‌های بکار رفته در تجهیزات بانک خازنی در حکم ناجی برای شبکه‌های تولید و توزیع بشمار می‌روند. خازن نیز به مانند سلف قادر است که توان راکتیو را افزایش دهند و بسیار جالب توجه خواهد بود اگر از خازن و سلف بطور همزمان در مدار استفاده به عمل آید. توان در خازن از نوع غیر مفید است و در دوره‌ی یک چهارم از موج متناوب آن را دریافت کرده و در یک چهارم بعدی نیز تحویل خواهند داد. سلف و خازن درست بر عکس یکدیگر کار می‌کنند. در زمانی که سلف توان دریافت خواهد کرد خازن توان ارائه میکند و در زمانی که سلف توان ارائه میکند خازن توان دریافت خواهد کرد.
اقدامات لازم پیش از راه اندازی بانک خازنی:
پیش از آن که تجهیزات بانک خازنی را به تاسیسات برق قدرت متصل نمایید باید مواردی همچون اتصال به زمین و قطع برق و یا لاک کردن کلیدها را در نظر داشت. همچنین این امر نیازمند یک سری از مجوزهای منطقه‌ای است که باید اخذ شود. دقت کنید تجهیزات به زمین متصل باشند. به هیچ وجه این تجهیزات در مکان‌هایی که به مایعات نزدیک باشد و یا مرطوب هستند نصب نشوند. برق را به تجهیزاتی که آسیب دیده‌هستند نکنید. نکته بعدی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که از باز بودن محفظه‌های تهویه مطمئن شد. از افراد کاربلد و با تجربه در این خصوص بهره‌گرفته شود.
حتما بخوانید: دوربین حرارتی چیست؟ کاربرد آن
انواع بانک خازنی
برای درک درست و جامعی نسبت به بانک خازنی بهتر است تا با انواع آن نیز آشنا شویم:
1- بانک خازنی هوایی:
این نوع بانک خازنی که به آن در اصطلاح روی تیر هم گفته میشود. همچون ترانس توزیع بر روی تیر برق نصب میشود. اتصالات نیز به وسیله کابل‌هایی که روکش دارد هستند انجام خواهد شد.
2- بانک خازن فوق فشار قوی:
از این تجهیزات بانک خازنی برای وصل نمودن حجم توان از نیروگاه در مناطق دور به مصرف کننده استفاده میشود. چراکه افت ولتاژ زیادی به علت طول مسیر وجود خواهد داشت و با استفاده از بانک خازن این افت ولتاژ جبران میگردد.
3- بانک خازنی درون تابلو:
کاربرد این نوع در پست‌های صنعتی و نیز محیط‌های کوچک است که در یک محفظه در بسته کار گذاشته می‌شوند. فضای بسیار کمی را به خود اختصاص می‌دهند و نیاز به تعمیرات بسیار اندکی دارند.
4- بانک خازنی سیار:
زمانی که نیاز باشد از خازن شانت در سیستم توزیع استفاده گردد از این نوع از بانک خازنی بهره‌گرفته میشود. به این وسیله برای مدت زمان محدود مشکل اضافه بار در مدار مرتفع میگردد.
طراحی و ساخت تابلو بانک خازنی مناسب:
برای آنکه بتوان یک تابلو بانک خازنی مناسب را تهیه و تولید نمود. در ابتدا باید ضریب توان مورد نیاز برای مصرف کننده‌ها را تخمین زد. البته اگر تجهیزات و ماشین‌آلاتی مانند الکتروموتورها مورد استفاده قرار می‌گیرند. براحتی و از روی پلاک نصب شده‌بر آنها می‌توان این توان را مشخص نمود. بعد از آن می‌توان تجهیزات بانک خازنی متناسب را تهیه و نسبت به ساخت آن اقدام کرد.
مطلب مرتبط: الکتروموتور یا موتور الکتریکی چیست؟