آشنایی با دستگاه علف زن و انواع آن
دستگاه علف زن و علف تراش حاشیه‌زن ابزاری به‌منظور هرس کاری و کوتاه‌کردن گیاهان است و جایگزین ادوات سنتی مانند داس و اره دستی است. کار کردن با این ابزار بسیار ساده است و راندمان کاری را بسیار بالا می‌برد. این ابزارها در حالت کلی در جاهایی که امکان به‌کارگیری دروگرها و علف زن‌های دوچرخ میسر نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها در علفزارها و یونجه‌زارها می‌توانند همانند یک ماشین دروگر عمل کنند.
این ابزار با نام‌هایی چون حاشیه زن، علف تراش، علف‌چین و یا دروگر دستی شناخته شده است. در سال‌های متمادی الحاقیاتی جهت این ابزار ارائه شد و این دستگاه را به ابزاری محبوب در حوزه کشاورزی تبدیل کرده است. از مهم‌ترین لوازم الحاقی علف زن می‌توان به تیغه روتیواتور و شخم‌زن و هد دروگر اشاره کرد.
کاربردهای علف زن و علف تراش:
در حالت کلی رشد علف‌های هرز و رشد چمن و علف‌های بی‌مصرف، همیشه یک مسئله جدی برای باغداران و کشاورزان و شهرداری‌ها به‌منظور زیباسازی شهر است. وجود این گیاهان و علف‌های هرز می‌توانند رشد دیگر گیاهان زراعی را با یک مسئله جدی روبرو کنند. علف زن‌ها اغلب به‌منظور حذف و ازبین‌بردن علف‌های هرز در باغات و فضای سبز و مسیر عبور آب و نهالستان‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها در باغات و فضای سبز شهری جهت هرس علف‌های هرز و ساماندهی به فضای سبز شهری به‌کار برده می‌شود.
ویژگی‌های فنی علف زن:
علف‌زن‌ها دارای دو مدل دوشی و پشتی یا کوله‌پشتی طراحی شده‌اند که دارای دو نوع موتور دو زمانه و چهار زمانه بنزینی هستند. افزون بر نوع موتوری، علف تراش برقی نیز موجود است که از برق شهری تغذیه می‌کند. همه مدل‌های حاشیه زن‌ها ارائه شده دارای قدرت و توانا بالا هستند و این امکان را به‌شما می‌دهد که متناسب با نیازتان آنها را تهیه کنید.
حتما بخوانید: معرفی ماشین آلات کشاورزی
انواع علف زن یا علف تراش:
علف تراش‌ها یا علف‌زن‌ها در دو نوع زیر به مشتریان ارائه می‌شود:
- علف زن موتوری
- علف زن شارژی و علف زن برقی
چرا علف تراش؟
به‌منظور کوتاهی و هرس درختان ابزارهای دستی و موتوری زیادی موجود است که متناسب با نیاز و بودجه مد نظرتان امکان تهیه آنها را خواهید داشت. علت اصلی بهره‌گیری عموم مردم از علف تراش، دسترسی ساده به نقاط سخت و راحتی کار با آن در قیاس با دروگرها و چمن‌زن‌ها است.
حتما بخوانید: آشنایی با انواع شیرآلات صنعتی
علف تراش دوشی بهتر است یا پشتی؟
انتخاب یک علف زن مطلوب بستگی به شرایط متعددی دارد. نمی‌توان گفت که همواره علف‌زن دو زمانه بهتر است یا علف تراش چهار زمانه افزون بر نوع حاشیه‌زن می‌بایست به قدرت اپراتور، مدت‌زمان کار، نوع کار نیز توجه کنید. با نظر به نکات ذکر شده می‌توان انتخاب مطلوبی از علف تراش دوشی یا پشتی داشت.
علف تراش دوشی:
علف زن دوشی جهت مناطق مسطحی که علف‌های هرز در پایین قرار دارند همچنین نقاطی که دسترسی به آنها سخت است، مطلوب است. به‌راحتی و بدون خم شدن بدن علف‌ها را به سادگی هرس کنید. در علف زن دوشی، بیشتر فشار روی کمر و شانه است و فشاری به بازو وارد نمی‌شود.
لذا کار با آن در طولانی‌مدت و در حجم وسیع برای اپراتور سخت و طاقت‌فرسا است. وزن و قیمت آن در قیاس با حاشیه زن پشتی ماسب‌تر است. به سبب وجود موتور و واحد برش روی یک میله، لرزش وارده به دست و بدن فرد زیاد است و فرد حین کار با آن از تعادل کمتری برخوردار است. لذا طی یک مدت‌زمان طولانی بهره‌گیری از این دستگاه میسر نیست. لذا در اراضی شیب‌دار به کار بردن حاشیه زن دوشی توصیه نمی‌شود.
علف زن پشتی:
علف زن پشتی در قیاس با علف تراش دوشی بیشتر است. موتور به‌وسیله یک لوله انعطاف‌پذیر به نیروی محرکه وصل خواهد شد. لذا وزن موتور بر پشت فرد وارد می‌شود. فشار بیشتری به آرنج وارد خواهد کرد، اما نسبت به مدل دوشی انعطاف‌پذیری بالایی دارد. به نسبت لرزش دست در علف زن پشتی کمتر است. کاربرد علف زن پشتی در مناطق مسطح بیشتر است و درعین‌حال بهره‌گیری از علف زن پشتی در مناطق شیب‌دار توصیه نمی‌شود.
علت این امر لرزش موتور حین کار است که سبب خواهد شد فرد به عقب تمایل پیدا کند، در اثر سقوط از تپه امکان دارد به تیغه در حال چرخش برخورد کند. علف زن کوله‌پشتی جهت کارهای طولانی‌مدت متناسب است. زیرا حرکت اپراتور راحت‌تر شده و وزن سنگین دستگاه بر پشت فرد است که احتمال دارد در دوره زمانی زیاد دچار درد کمر شود.
حتما بخوانید: انواع تجهیزات انتقال قدرت
علف زن دو زمانه یا چهار زمانه برای خرید مناسب‌تر است؟
موتورهای دو زمانه به‌منظور بهینه‌سازی موتورهای چهار زمانه تولید شدند. بین حاشیه زن دو زمانه و حاشیه زن چهار زمانه تفاوت‌هایی نظیر مخزن روغن و بنزین، صدا، قیمت، آلودگی و وزن موجود است و هر کدام از علف زن‌های دو یا چهار زمانه مزایا و معایبی دارند که با نظر به نکات بیان شده می‌توان انتخاب درستی از آنها را داشت. لذا به این نکته توجه کنید خرید علف تراش می‌بایست متناسب با نیازتان صورت بگیرد.
علف تراش دو زمانه:
پروسه روشن شدن موتور علف زن دو زمانه در دو مرحله انجام می‌پذیرد:
- مرحله اول: مکش سوخت و تراکم
- مرحله دوم: احتراق و خروج دود
به دلیل عدم بهره‌برداری از سوپاپ از پیچیدگی کمتری برخوردار هستند. روش مخلوط کردن بنزین و روغن در این مدل بستگی به نوع موتور و نوع روغن دارد که متناسب با آنها به نسبت 1 به 20 برای روغن 40 و 1 به 25 برای روغن‌های 50 کارایی دارد. در موتورهای دو زمانه روغن و بنزین هم‌زمان با یکدیگر مخلوط می‌شوند و مخزنی جدا جهت روغن پیش بینی نشده است.
روغن‌کاری قطعات به‌راحتی صورت‌گرفته و در زمین‌هایی که به‌صورت ناهموار که دسترسی به آنها سخت است به علت روانکاری قطعات، به کاربردن علف زن دو زمان پیشنهاد می‌شود. علف زن دو زمانه ساختار ساده‌ای داشته و سبک‌تر از علف زن‌های چهار زمانه هستند. بعلت احتراق هم‌زمان روغن و سوخت میزان آلودگی، دود و صدای تولید شده در موتورهای دو زمانه بیشتر از موتورهای چهار زمانه است. به منظور کارهای کوچک مطلوب است و هزینه‌های تعمیر و نگهداری کمتری دارد.
مشخصات موتور علف زن دو زمانه:
- وزن سبک‌تر در قیاس با مدل 4 زمانه
- دارای توان قدرت بالا
- منبع سوخت و بنزین یکی است.
- قیمت پایین
- دارای صدا در حین کار کردن
- ناسازگار با محیط‌زیست
توجه: گروه صنعتی سپیانی در زمینه تولید دستگاه علف زن فعالیتی ندارد.
علف زن چهار زمانه:
در علف زن چهار زمانه یک مخزن جهت روغن و یک مخزن جهت بنزین موجود است. به علت جدایی مخازن روغن و بنزین روغن‌کاری قطعات به‌خوبی صورت نگرفته و محدودیت جهت انجام کار دارد. پروسه روشن شدن موتور در چهار مرحله زیر انجام می‌گیرد:
1. مکش سوخت
2. تراکم
3. احتراق
4. خروج دود انجام می‌پذیرد. (تخلیه)
میزان آلودگی آن در قیاس با علف تراش دو زمانه کمتر است. اما نسبت به موتورهای دو زمانه وزن بالاتری دارد. علف زن چهار زمانه ساختار پیچیده‌تری نسبت به حاشیه زن دو زمانه داشته و به‌منظور کار در طولانی‌مدت و کارهای وسیع بهره‌گیری از علف زن چهار زمانه توصیه می‌شود.
مشخصات موتور علف زن چهار زمانه:
- مخزن بنزین و روغن علف تراش چهار زمانه جدا است و دیگر نیازی به مخلوط کردن آن دو با هم نداریم.
- بی‌صدا و راندمان بالا
- قیمت بالاتر
- مطلوب به‌منظور زمین‌های تراکم بالا
- با هندل به سادگی روشن می‌شود.
- سازگار با محیط‌زیست
اجزای تشکیل‌دهنده حاشیه زن یا علف زن:
اجزای تشکیل‌دهنده علف زن یا علف تراش شامل تیغه علف تراش، موتور علف تراش، دسته جهت نگه‌داشتن دستگاه به‌وسیله فرد، میله وسط یا رابط هستند. با گسترش تکنولوژی و صنعت و بهره‌گیری از آن در تمامی امور زندگی سرعت انجام کارها نسبت به روش‌های سنتی دگرگونی قابل‌ملاحظه‌ای نموده است. به کارگیری تکنولوژی در کشاورزی سبب بالا رفتن بهره‌وری و کاهش نیاز به نیروی انسانی در این قسمت شده است.
درگذشته جهت چیدن علوفه، هرس درختان و اصلاح گیاهان بیشتر داس و قیچی به کار برده می‌شد. اما امروزه دستگاه علف تراش یا علف زن و ماشین‌های چمن‌زن برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد که کار را بسیار ساده کرده است. دستگاه علف تراش از قسمت‌های گوناگون موتور، تیغه یا نخ برش، لوله یا شلنگ واسط و قسمت دسته نگهدارنده تشکیل شده است که به‌اختصار این قسمت‌ها را توضیح می‌دهیم.
تیغه علف تراش:
تیغه علف تراش موتوری یا حاشیه زن دارای انواع دو پره، سه پره و چهار پره است. بسته به مقیاس باغ و فضای سبز، نوع پوشش و کار موردنظر مثل شمشاد زن، هرس، درو و غیره علف تراش متناسب یا حاشیه زن انتخاب خواهد شد. به‌منظور جلوگیری از آسیب به اپراتور یک صفحه دفع‌کننده در این قسمت قرار گرفته است که حین کار علف‌ها را کنده و از اپراتور دور می‌کند.
منبع نیرو یا موتور علف تراش:
قسمت اصلی که در زمان خرید می‌بایست مورد دقت قرار گیرد موتور علف زن است. موتور علف تراش در دو نوع برقی یا موتور بنزینی دو زمانه و چهار زمانه موجود است. توان موتور تعیین‌کننده قدرت برش و میزان ما نوردهی علف زن شما خواهد بود.
لوله رابط موتور و قسمت برش علف:
علف تراش‌ها از لحاظ کوپل موتور و قسمت برش در دو مدل اتصال شیلنگی که علف تراش پشتی (علف تراش کوله‌ای) و کوپل مستقیم (علف تراش دوشی)، تولید می‌شوند. علف تراش پشتی انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به علف تراش دوشی دارد. اما درعین‌حال استهلاکش نیز بیشتر است.
انتخاب نوع علف زن با مد نظر قرار دادن کاربری آن میسر خواهد بود. در علف تراش دوشی موتور به‌وسیله میله‌ای مستقیم به تیغه وصل می‌شود. قسمت دسته نگهدارنده که به‌عنوان فرمان عمل می‌کند و در شکل‌های متنوع تک دسته، فرمان دوچرخه‌ای، گرد حلقه‌ای و غیره تولید خواهد شد.
کلید قطع علف زن:
جهت خاموش‌کردن دستگاه این کلید را بزنید تا دور موتور کاهش پیدا کند و سرانجام رنتیجه علف تراش از کار بیفتد.
حتما بخوانید: معرفی ماشین آلات ساختمانی
انواع تیغه‌های علف زن کدامند؟
تیغه چاقویی:
این تیغه شبیه یک چاقوی بلند، مستطیل یا ستاره‌ای شکل و از متریال فولاد است. مهم‌ترین عیب این تیغه شکستن یا کندشدن احتمالی تیغه چاقویی در اثر برخورد به سنگ و جسم سخت است که به‌شدت راندمان دستگاه را پایین می‌آورد. پرکاربردترین این تیغه‌ها، تیغه ستاره‌ای 3 یا 4 گوش است. قیمت تیغه چاقویی نسبت به سایر تیغه‌های دستگاه علف تراش کمتر است. به‌منظور هرس کردن چمن‌زارها و علف‌های آبدار مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
تیغه اره‌ای:
این تیغه بر روی دیسک قرار دارد که یا مستقیم به خود دیسک جوش‌خورده یا به‌وسیله اره زنجیر دار در محیط دیسک کوپل شده است. این تیغه‌های تیز از متریال تنگستن هستند. تیغه اره‌ای جهت برش علف‌های هرز و شاخه‌های سفت و سخت مطلوب است. عملکرد آن مدت زمان ماکزیمم است که تیغه‌ها در تماس کامل با علف باشند. در مدل تیغه کوپل شده با زنجیر، دندانه‌ها چون تیز هستند پس از مدتی امکان دارد حین کار از دستگاه جدا و پرتاب شوند. به دلیل شکل ظاهری تیغه‌های اره‌ای به‌منظور خمکاری و تیز کردن تیغه‌ها نیاز به ماشین‌کاری دارند که دارای هزینه بالایی است. لبه تیغه به سبب انجام عملیات تراشیدن بیشتر خسارت و ضربه می‌بینند. تیز کاری این مدل تیغه‌ها جهت کاربران معمولی دشوار است.
تیغه ساده:
ساده‌ترین و ایضاً کم‌کاربردترین تیغه در علف تراش‌ها این نوع تیغه است. در توان‌های پایین این تیغه ضربه می‌زند و به دستگاهی با توان بالا نیاز است. تیغه‌های ساده جهت کوتاه‌کردن درختچه‌ها و شاخ و برگ مورد استفاده قرار می‌گیرد . یکی از عیوب این تیغه پرتاب مواد و اشیا با توان بالا است.
تیغه دو یا سه پر زنجیر دار:
این تیغه جهت انجام کارهای نرم و سبک طراحی شده است. لبه این تیغه تیز نیست و عمل برش با چرخش تیغه و زنجیره‌ها صورت می‌پذیرد. عمر کمتری نسبت به بقیه تیغه‌ها دارد. این مدل تیغه‌ها به‌منظور وجین کردن علف‌های نرم، و پروژه‌های بزرگ می‌توان مورد استفاده قرار داد که در شکل‌های گوناگونی طراحی شده‌اند. قیمت تیغه‌های زنجیره‌ای به دلیل چندتکه بودن بالا است. با نظر به قابلیت علف زن‌ها جهت کاربری‌های متعدد، متعلقاتی چون تیغه کولتیواتور، شمشاد زن، اره شاخه بر، گردو و زیتون چین به‌منظور نصب به این دستگاه‌ها طراحی و ساخته شده‌اند.
هد نخ:
هد نخ یا نخ داس موتوری یکی از ابزارآلاتی است که به ماشین علف زن وصل خواهد شد و عملیات تراشیدن و هرس کردن را انجام می‌دهند. نخ این قطعه مخصوص است به همین جهت کاربرد بسیاری در کوتاه‌کردن حاشیه جدول، دور تنه درخت دارد.
مشخصات دستگاه علف زن یا علف تراش:
- دارای موتور باقدرت و توان بالا
- طراحی سبک و بهینه
- نگهداری و تعمیر ساده و راحت
- صدا و آلودگی پایین
کاربرد حاشیه زن یا علف زن:
- حذف و از بین بردن علف‌های هرز و کوتاهی گیاهان در باغات، بوستان‌ها، مسیر آب، نهالستان، فضاهای سبز و غیره هستند.
- برای سازمان دهی به فضاهای سبز در شهرها.
عوامل مؤثر در انتخاب علف تراش:
به‌منظور این که قادر باشید یک علف زن متناسب با نیازتان انتخاب کنید. می‌بایست به شرایط و عوامل گوناگونی توجه کنید در زیر عوامل مؤثر در انتخاب یک علف تراش بهینه را برای شما شرح خواهیم داد.
مساحت محیط:
محیط و مساحت زمین در انتخاب علف زن مؤثر است. زیرا هرچقدر مساحت زمین بیشتر باشد می‌بایست دستگاه علف زن قدرتمندتری به کار برده شود.
نوع و جنس گیاه و علف:
به‌منظور هرس گیاهان می‌بایست تیغه مطلوب مورد استفاده قرار گیرد.
کیفیت و بازدهی دستگاه:
قدرت و توان موتور علف تراش نشان‌دهنده عملکرد و سرعت دستگاه است. هرچند کیفیت و متریال قطعات بکار رفته در ساخت نیز بی‌تأثیر نمی‌باشند که کلیه این دلایل سبب بالا رفتن عمر ماشین علف زن می‌شود.
سازگار با محیط زیست:
برخی از دستگاه‌ها دارای آلودگی صوتی هستند که جهت مکان‌های کوچک مطلوب نخواهند بود. با وجود اینکه بعضی از آنها افزون بر تولید صدا، تولید دود نیز دارند که مناسب محیط‌زیست نیست هم در مکان‌ها کوچک امکان بهره‌گیری از آنها وجود نخواهد داشت.
لوازم‌یدکی:
یکی از دغدغه‌ها می‌بایست فراهم کردن لوازم‌یدکی موردنیاز دستگاه علف تراش باشد. زیرا اگر دستگاه دچار آسیب شود و نتوانید لوازم موردنظر را پیدا کنید، دیگر قادر به بهره‌گیری از دستگاه نخواهید بود.
نکات حائز اهمیت در نگهداری دستگاه علف زن:
با رعایت نکات ساده قادر خواهید بود طول عمر دستگاه علف تراش را افزایش دهید. در ادامه با ذکر چند نکته به‌شما کمک خواهیم کرد تا از دستگاه حاشیه‌زن به‌درستی نگهداری کنید تا عمر بالایی را داشته باشد.
- در شرایط بد جوی و آب‌وهوایی دستگاه مورد استفاده قرار نگیرد.
- به‌صورت دوره‌ای موتور، شمع‌ها و روغن دستگاه را سرویس کنید.
- فیلتر هوا را پس از هر استفاده تمیز و پس از مدتی تعویض کنید.
- قبل از آغاز کار سنگ، چوب، بطری و غیره که در مسیر کارتان قرار دارد را بردارید.
- دست‌کم فاصله 15 متری با انسان و حیوانات در حین کار رعایت کنید.
- حداقل دستگاه را در سطح شیب‌دار مورد استفاده قرار ندهید.
برندهای علف تراش یا حاشیه زن:
- علف زن برند هوندا
- علف زن برند دلمار
- علف زن برند اشتیل
- علف زن برند SKN
- علف زن برند میتسوبیشی
- علف زن برند آلفئو
- علف زن برند کستر
- علف زن برند استیگا
- علف زن برند ویکتور
حتما بخوانید: معرفی انواع دستگاه سمپاش
توجه: گروه صنعتی سپیانی در زمینه تولید دستگاه علف زن فعالیتی ندارد.